10 Απρ 2011

Στο δρόμο ενός παμπάλαιου λιθόστρωτου… (Το πέρασμα της Ποταμιάς Νο 18)

Αυτός ο κάμπος (σ.σ. της Ανεμώτιας) ήταν εύφορος κατά την αρχαιότητα, όπως και τώρα. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα λείψανα των αρχαίων κτισμάτων τα συναντάμε κατά μήκος της πλαγιάς, δυτικά, κάτω από το δρόμο που οδηγεί από το χωριό στον αμαξιτό.
Ήταν υψηλότερα από τον κάμπο, που ίσως να κρατούσε και νερά. Από το χωριό ξεκινά το παμπάλαιο λιθόστρωτο και κατευθύνεται βόρεια, στους πρόποδες.

Περνούσε από ένα γεφύρι και μετά ένα άλλο λιθόστρωτο, στρέφεται βαθειά στον κάμπο. Εκεί ακριβώς βρίσκεται το εκκλησάκι του Άγιου Ονήσιμου (θέση 2). Στο ανατολικό του άκρο σώζεται η μεγάλη αψίδα του παλιού ναού και θεμέλια νότια και δυτικά του. Αρράβδωτοι κίονες και δύο επιθήματα με σταυρό ανήκουν στο κτίσμα, ενώ ένα γύρω η κεραμική, σε μεγάλη απόσταση, δείχνει την αρχή του μεγάλου οικισμού.


Πραγματικά, πιο κάτω, επάνω από τον δρόμο, η ομαλή πλαγιά με τα σέτια των αμπελιών φιλοξενεί την «Μητρόπολη» (θέση 3). Το όνομα αντιστοιχεί σε μια μεγάλη παλαιοχριστιανική, την οποία ανέσκαψε το 1946 ο αείμνηστος αρχαιολόγος Στρατής Παρασκευαΐδης. Βρήκε το πλακόστρωτο δάπεδο του ναού και πληθώρα από αρχιτεκτονικά μέλη.

Αυτά, κίονες, επιθήματα, θωράκια, πεσσοί, αμφικιονίσκοι παραθύρων και λαξευμένες λιθόπλινθοι, είναι παντού, έχουν χρησιμοποιηθεί στα σέτια και στους φράκτες. Επίσης βρέθηκαν τάφοι και μια μονολιθική λάρνακα. Γύρω της και προς τα βόρεια, η κεραμική και τα θεμέλια των κτισμάτων δείχνουν το μέγεθος του οικισμού των πρώτων Χριστιανικών χρόνων.


Η «Μητρόπολη», σαν τοπωνύμιο, συνδέεται με δύο ακόμα τοποθεσίες σε κάμπους του νησιού, όπου υπάρχουν και εκεί ερείπια μεγάλων ναών (Πέδια Σκαλοχωρίου και Κάμπος Ευεργέτουλα). Ίσως να πρόκειται για χωροεπισκοπές, τις κεντρικές εκκλησίες των διοικητικών διαμερισμάτων.
 

Μ. Αξιώτης (emprosnet.gr)
 

Δεν υπάρχουν σχόλια: