Σε συνέχεια του προηγουμένου κειμένου που αφορούσε το βιβλίο για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου που εξέδωσε τον περασμένο μήνα ο Σύλλογος της Σκαμιάς «Παναγιά η Γοργόνα» με τίτλο την εύστοχη διατύπωση του Στρατή Μυριβήλη: «Ήλθε η Ελλάδα στο νησί», και εν όψει της προγραμματισμένης εκδήλωσης για την επόμενη Κυριακή 7 Απριλίου 2013 στις 11:30 το πρωί στο Συνεδριακό - Πολιτιστικό Κέντρο του Νέου Δημαρχιακού Μεγάρου Περιστερίου Αθηνών, δίπλα στο νέο σταθμό του μετρό «Περιστέρι», παραθέτω ημερομηνίες και μερικά στοιχεία για την απελευθέρωση, αρχίζοντας από εκείνην της πρωτεύουσας Μυτιλήνης στις 8 Νοεμβρίου μέχρι τις 24 Δεκεμβρίου 1912, οπότε ελευθερώθηκε τελευταίο το πλέον ξεχασμένο χωριό, της και τότε εγκαταλειμμένης κεντρο-βορειο-δυτικής Λέσβου, η Ανεμώτια! * Μυτιλήνη, 8 Νοεμβρίου: Απελευθερώνεται από τον υποναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη με 13 πλοία του Ελληνικού Στόλου.
* Πλωμάρι, 8 Νοεμβρίου: Ο Πλωμαρίτης οπλαρχηγός Εμμανουήλ Σιταράς και οι αντάρτες του, αφοπλίζουν τους 8 Τούρκους χωροφύλακες. («Λαϊκός Αγών» 13-11-1912)
* Αγιάσος, 10 Νοεμβρίου: Με την παρουσία 22 Πλωμαριτών ανταρτών του Σιταρά, αφοπλίζονται από Αγιασώτες οι Τούρκοι χωροφύλακες. (ό.π.)
* Λάμπου Μύλοι, 11 Νοεμβρίου: Ο Σιταράς κυριαρχεί στην κεντρική χερσόνησο μετά από μάχες στους Λάμπου Μύλους, όπου έπεσαν 20 Τούρκοι Βαζιβουζούκοι. (ό.π.)
* Πολιχνίτος, 12 Νοεμβρίου: Καταλύονται οι Τουρκικές αρχές και συγκροτείται πολιτοφυλακή 300 ανδρών. («Χαραυγή» 15-30, 11ου 1912 σ. 119)
* Γέρα, 15 Νοεμβρίου: Ο Δήμαρχος Ε. Βάρκας υψώνει την Ελληνική σημαία. (ό.π.)
* Θερμή, 20 Νοεμβρίου: Κατάληψη από το οπλιταγωγό «Μυκάλη». (ό. π.)
* Αγία Παρασκευή - Καλλονή, 4 Δεκεμβρίου: Απελευθερώνονται από τον επελαύνοντα προς Κλαπάδο Ελληνικό Στρατό. («Χαραυγή» 15-31, 12ου 1912, σ. 141)
* Κλαπάδος, 8 Δεκεμβρίου: Μετά τριήμερη μάχη παραδίδεται ο Τούρκικος Στρατός στις Ελληνικές δυνάμεις του αντισυνταγματάρχη Απολλόδωρου Συρμακέζη.
* Πέτρα, 8 Δεκεμβρίου: Απελευθέρωση από τα πλοία «Εσπερία», «Θράκη» και «Αθήναι». («Λαϊκός Αγών» 11-11-1912)
* Σκαλοχώρι, 9 Δεκεμβρίου: Απελευθέρωση από 10 προσκόπους αντάρτες του Πλωμαρίτη οπλαρχηγού Δημήτρη Στεφάνου. (Ανέστης Θεοδοσίου, «Κώδηξ Σκαλοχωρίου», σ. 49)
* Μανταμάδος, 12 Δεκεμβρίου: Ανέλαβαν διοίκηση ο ενωμοτάρχης Σωκράτης Kαπόλας και ο χωροφύλακας Γεώργιος Τζωρτζάτος. (Γιώργος Λ. Παρασκευαΐδης, «Μανταμάδος Λέσβου» σ. 213)
* Σκαμιά, 13 Δεκεμβρίου: Άφιξη στρατιωτικού αγήματος, «προσφώνησις ενθουσιωδεστάτη υπό του σχολάρχου κ. Σπ. Αναγνώστου». («Χαραυγή» 15-31, 12ου 1912, σ. 144)
* Μόλυβος, 16 Δεκεμβρίου: Το ατμόπλοιο «Αντζουλέττα» με τον πλωτάρχη Νικόλαο Ιγγλέση ερχόμενο από Μυτιλήνη αποβίβασε τον λοχαγό Σαραντόπουλο με 100 πεζοναύτες. (ό.π.)
* Σίγρι - Ερεσός, 17 Δεκεμβρίου: Απελευθερώνονται από την «Αντζουλέττα». (ό.π.)
* Τελώνια, 18 Δεκεμβρίου: Εγκατάσταση αγήματος από τον Ιγγλέση. (ό.π.)
* Μεσότοπος, 18 Δεκεμβρίου: Φθάνουν από την «Αντζουλέττα» 36 πεζοναύτες με επικεφαλής ένα λοχία. (Πάνος Κοντέλλης, «ο κόσμος ο μικρός» σ. 168)
* Άγρα, 19 Δεκεμβρίου: Άφιξις λοχία Γ. Μελετόπουλου με 30 πεζοναύτες από την «Αντζουλέττα». («Λαϊκός Αγών» 30-12-1912)
* Βατούσα - Φτερούντα - Χίδηρα - Ρέμα, 19 Δεκεμβρίου: Απελευθερώνονται από τον Ιγγλέση και 40 πεζοναύτες. («Σάλπιγξ» 15-12-1912, σ. 2)
* Ανεμώτια, 24 Δεκεμβρίου, 46 ημέρες από την απελευθέρωση της Μυτιλήνης και 16 από τη μάχη του Κλαπάδου: «Την παρελθούσαν Δευτέραν 24 λήγοντος απόσπασμα εκ 17 ανδρών του πεζικού υπό ένα λοχίαν επεσκέφθη και το ημέτερον χωρίον...» («Λαϊκός Αγών» 29-12-1912, σ. 2)
Για τον ενάμιση μήνα, από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας μέχρι εκείνην της Ανεμώτιας, που ο λαός σοφά ονόμασε «Φόβια» παραθέτω τον αριθμό, που μέχρι σήμερα κατέγραψα, των 202 αόπλων ή ενόπλων πολιτών (64 Ελλήνων και 138 Τούρκων) πεσόντων σε όλη τη Λέσβο, οι οποίοι προστιθέμενοι στους 219 πεσόντες στρατιωτικούς της μάχης Κλαπάδου (19 Έλληνες και 200 Τούρκους) ανεβάζουν τον συνολικό αριθμό πεσόντων της απελευθέρωσης Λέσβου στους 421 (83 Έλληνες και 338 Τούρκους).
Συμφωνώντας με τις από το 1912 διαπιστώσεις του Σχολάρχη της Αγίας Παρασκευής Παναγιώτη Μακρή, του Πλωμαρίτη εμπόρου Θρασύβουλου Μελανδινού και του Μυτιληνιού ιστορικού Φώτη Δήμου (από το 1935), τονίζω ότι εάν ο υποπλοίαρχος Κωνσταντίνος Μελάς και ο ταγματάρχης Αλέξανδρος Μανουσάκης, που αποβιβάστηκαν στη Μυτιλήνη με 1.600 άνδρες αντί να διαφωνούν μεταξύ τους για το ποιος έπρεπε να έχει το γενικό πρόσταγμα προχωρούσαν «εις καταδίωξιν του ασυντάκτως και ατάκτως και με τελείως χαμένον το ηθικόν τους και κακήν κακώς αποχωρούντος Τουρκικού στρατού (σ. σ. των 400 ανδρών), θα έληγεν έκτοτε εκείνη η κατάστασις κατά την οποίαν επί μήνα και πλέον η ημίσεια σχεδόν Λέσβος ήτο Ελληνική, η δε ετέρα ημίσεια Τουρκική». (Ιατρός Ορέστης Κυπριανός, Δήμαρχος Αχερώνης Καλλονής, μετέπειτα βουλευτής και Αντιπρόεδρος της Γερουσίας, «Ημερολόγιον Λέσβου 1914»).
* Αναδημοσίευση από την στήλη του Α. Κυριαζή στην εφημ. "Εμπρός" 30 Μαρτίου 2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου