Την κατιούσα έχει πάρει η παραγωγή πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος στα νησιά του νομού Λέσβου. Η θρυλούμενη επιστροφή στο χωριό και την αγροτική παραγωγή στην περίπτωση της κτηνοτροφίας των νησιών του νομού μας, δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του ΕΛΓΟ «Δήμητρα». Κι αυτό παρά το ότι έχει επιτευχθεί αύξηση των τιμών παραγωγού από το 2013 και μετά.

Ειδικότερα από το 2009 ως το 2013, βλέπουμε την παραγωγή του κατσικίσιου γάλακτος να καταγράφει ραγδαία πτώση που ανέρχεται στους 911 τόνους και ποσοστό 27,13%. Στο διπλανό πίνακα βλέπουμε ότι η παραγωγή κατσικίσιου γάλακτος παρουσιάζει ανάκαμψη μόνο το 2013 και αυτό προφανώς έχει άμεση σχέση με την μικρή αύξηση της τιμής παραγωγού. Τα προηγούμενα χρόνια, στη Λέσβο, υπήρχε έντονη πίεση από την πλευρά των τυροκομικών επιχειρήσεων προς τους κτηνοτρόφους να μειώσουν την παραγωγή κατσικίσιου γάλακτος. Διότι οι ποσότητες που χρειάζονταν για την παραγωγή των τυριών τους, ήταν μικρότερες από αυτές που προσφέρονταν από τους κτηνοτρόφους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα νησιά του νομού μας δεν έχει αναπτυχθεί η παραγωγή τυριών από κατσικίσιο γάλα, όπως επίσης δεν έχει δημιουργηθεί μονάδα τυποποίησης του κατσικίσιου γάλακτος, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην ηπειρωτική Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη.

Το πρόβειο

Η παραγωγή πρόβειου γάλακτος, που είναι το βασικό συστατικό για τα Π.Ο.Π. τυριά που παράγονται στη Λέσβο και την Λήμνο, ακολουθεί ανοδική πορεία από το 2009 ως το 2011 παρότι η μέση τιμή παραγωγού (0,89 ως 0,88 ευρώ ανά κιλό) στα χρόνια αυτά, είναι πολύ κάτω από τον πανελλαδικό μέσο όρο (0,95 ως 1,00 ευρώ ανά κιλό). Το 2012 καταγράφηκε κάμψη της παραγωγής γάλακτος κατά 690 τόνους, που είναι φυσιολογική δεδομένου του υψηλού κόστους των ζωοτροφών αλλά και των χαμηλών τιμών παραγωγού. Το 2013 η ανάκαμψη των τιμών δεν οδήγησε σε αύξηση της παραγωγής. Αντίθετα καταγράφηκε νέα κάμψη κατά 468 τόνους. Δηλαδή μέσα σε μια διετία χάθηκαν 1.158 τόνοι πρόβειου γάλακτος ή ποσοστό 3,98%.
Η διακύμανση του αριθμού των κτηνοτρόφων του νομού δεν είναι σημαντική κι οφείλεται σε γεωργούς που κατά διαστήματα συστήνουν μικρά κοπάδια για να λαμβάνουν την εξισωτική αποζημίωση. Εφόσον η εξισωτική αποζημίωση πάψει να χορηγείται, όπως αναμένεται, από το 2015 και μετά, πολλοί από αυτή την κατηγορία των κτηνοτρόφων θα βγουν εκτός παραγωγής.
Η μείωση της συνολικής παραγωγής πρόβειου και κατσικίσιου γάλακτος την ώρα που μένει σχεδόν αμετάβλητος ο αριθμός των κτηνοτρόφων, δείχνει την μείωση της μέσης ποσότητας παραγωγής ανά κτηνοτρόφο. Η τάση αυτή ξεκίνησε από το 2012 επειδή εκείνη την χρονιά το κόστος παραγωγής ήταν μεγαλύτερο από την τιμή πώλησης του γάλακτος. Όμως συνεχίστηκε και το 2013 παρότι οι τιμές παραγωγού αυξήθηκαν και οι τιμές των ζωοτροφών υποχώρησαν. Κι αυτό οφείλεται στην αδυναμία της πλειοψηφίας των κτηνοτρόφων να αγοράσουν ζωοτροφές.
Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι κτηνοτρόφοι την διετία 2012 και 2013, ήταν έλλειψη χρηματοδότησης από τις τράπεζες. Παράλληλα οι συνεταιρισμοί και οι τοπικοί έμποροι ζωοτροφών σταμάτησαν να πωλούν ζωοτροφές επί πιστώσει. Την ίδια περίοδο οι τυροκομικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο νησί, πλήρωναν στους κτηνοτρόφους το γάλα μετά από πολλούς μήνες. Το αποτέλεσμα ήταν οι κτηνοτρόφοι να χορηγούν μειωμένες ζωοτροφές στους ζώα τους και έτσι να μειωθεί η παραγωγή γάλακτος.
Οι εξαγωγές ζώων που έγιναν από την Λέσβο και την Λήμνο προς την Λιβύη, δεν επηρέασαν το ζωικό κεφάλαιο των νησιών. Κι αυτό γιατί επρόκειτο είτε για ζώα μεγάλης ηλικίας ή για νεαρά ζώα που δεν ήταν παραγωγικά κατά το διάστημα της εξαγωγής τους.
Γιάννης Τσακίρης: «Τα προβλήματα»
Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ, Γιάννης Τσακίρης, σχολιάζοντας τα στοιχεία του ΕΛΓΟ «Δήμητρα», σημειώνει: «Από το 2009 ως το 2013 έγιναν σημαντικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού των κτηνοτροφικών μονάδων της Λέσβου. Για παράδειγμα, πολλοί κτηνοτρόφοι χρησιμοποιούν πλέον αρμεκτήρια. Οι εκσυγχρονισμοί κατά συνέπεια έχουν αυξήσει την παραγωγή. Κατά συνέπεια, η πτώση κατά 4% περίπου της παραγωγής πρόβειου γάλακτος, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν δεν είχαν γίνει εκσυγχρονισμοί.
Επιπλέον μεγάλο πρόβλημα για την κτηνοτροφία της Λέσβου είναι η έλλειψη τοπικής παραγωγής χονδροειδών ζωοτροφών, οι οποίες έρχονται στο νησί από την ηπειρωτική Ελλάδα σε πολύ υψηλές τιμές λόγω μεγάλου μεταφορικού κόστους.
Μεγάλο πρόβλημα για όλα τα νησιά του νομού μας είναι και η έλλειψη κτηνοτροφικών πάρκων που είναι άμεση ανάγκη να δημιουργηθούν».